De vele mogelijke indicaties van de fytotherapie
De fytotherapie is volledig op haar plaats in de medische praktijk van tegenwoordig. Fytotherapie kan voor de meest gangbare klachten een alternatief vormen voor een allopathische behandeling en kan ook, in veel situaties, een aanvulling erop vormen en de tolerantie ervan verbeteren of de doeltreffendheid ervan verhogen.
Bij alledaagse aandoeningen
Slaapstoornissen
Fytotherapie kan heel vaak een eerste keuze zijn voor slaapstoornissen.
Slapeloosheid is een vaak voorkomende stoornis waar 9% tot 15% van de wereldbevolking last van heeft. Als eerste behandeling wordt over het algemeen een slaapverwekkend middel voorgeschreven.
De bijwerkingen van deze behandelingen zijn bekend: problemen met het geheugen en het gedrag, verhoogd risico op vallen bij ouderen en gewenning waardoor steeds hogere doses nodig zijn om het gewenste resultaat te bereiken en er verslaving op kan treden.
* Enquête INPES 2010 : http://inpes.santepubliquefrance.fr/Barometres/barometre-sante-2010/pdf/prevalence-insomnie.pdf
** ANSM, Etat des lieux de la consommation des benzodiazépines en France, janvier 2012.
Aandoeningen aan keel, neus, oor of het ademhalingsstelsel
Bij veel voorkomende aandoeningen aan keel, neus, oor of het ademhalingsstelsel, zoals keelontsteking, verkoudheid of bronchitis kunnen planten ook een uitstekende behandeling vormen om de symptomen te verlichten en een bacteriële infectie te vermijden en of te bestrijden.
In deze context zijn er verschillende natuurlijke oplossingen te bedenken. Neem bijvoorbeeld de chinacea hét juiste middel voor het bovenstaande. De antivirale en antibacteriële eigenschappen van deze plant zijn wel bewezen, en daarbij komen nog de immunomodulerende eigenschappen die door talrijke studies worden bevestigd. Maar ook de Cipres en vlier hebben eveneens een krachtige ontstekingsremmende en antivirale werking waardoor ze worden gebruikt om winterinfecties te bestrijden. Ook de grove den, met haar antiseptische en slijmoplossende werking is de meest gebruikte plant tegen ademhalingsaandoeningen met slijmhoest. Door de ontstekingsremmende en hoeststillende werking van de weegbree wordt deze plant al sinds lange tijd gebruikt tegen aandoeningen van de luchtwegen.
Spijsverteringsstoornissen
Bij spijsverteringsstoornissen verbeteren bepaalde planten zoals artisjok, rammenas, duivenkervel, melisse of paardenbloem de spijsverteringssappen en de beweeglijkheid van de maag. Artisjok en rammenas, die al sinds de oudheid worden gebruikt voor een betere spijsvertering, bevatten actieve stoffen die de galafscheiding moduleren en die een belangrijke rol spelen bij het ontgiften van de lever. Door de kalmerende en krampwerende effecten van melisse, welke uit talrijke studies blijken, wordt deze plant al sinds zeer lange tijd gebruikt bij buikpijn en buikkrampen, in het bijzonder als er sprake is van stress.
Volledig veilige fytotherapie
Ondanks dat Fytotherapie wordt ongetwijfeld beter verdragen dan traditionele ggeneesmiddelen, kent ook fytotherapie haar risico’s. Planten hebben een farmacologische werking waardoor ze doeltreffend zijn, maar ze kunnen ook ongewenste bijwerkingen hebben.
Voor een veilig gebruik is het dus noodzakelijk om een goede kennis te hebben van de voorzorgsmaatregelen voor gebruik, de ongewenste bijwerkingen en de interactie met geneesmiddelen, hetgeen rechtvaardigt dat de producten slechts worden gebruikt op advies en aanbeveling van gezondheidsprofessional. Zij kunnen een plant of een combinatie van planten aanbevelen of voorschrijven, eventueel als aanvulling op een andere therapie.
Acute of chronische pijn
Om acute of chronische pijn te verlichten en het gebruik van klassieke ontstekingsremmers te beperken kan men overwegen wilg of moerasspirea te gebruiken of anders harpagophytum, helmkruid, kurkuma of zwarte bes. Wilg en moerasspirea bevatten salicylderivaten wat de voorlopers is van aspirine. Zwarte bes is ontstekingsremmend en beschermt de gewrichten. De geneeskrachtige eigenschappen ervan worden al in de 16e eeuw beschreven. Kurkuma wordt al duizenden jaren gebruikt in Azië vanwege de ontstekingsremmende en oxidatieremmende eigenschappen. Harpagophytum, dat harpagosides bevat met ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen, wordt gebruikt bij acute of chronische ontstekingen van bot- en gewrichtsaandoeningen.
Bij alledaagse aandoeningen
Acute of chronische pijn
Om acute of chronische pijn te verlichten en het gebruik van klassieke ontstekingsremmers te beperken kan men overwegen wilg of moerasspirea te gebruiken of anders harpagophytum, helmkruid, kurkuma of zwarte bes. Wilg en moerasspirea bevatten salicylderivaten wat de voorlopers is van aspirine. Zwarte bes is ontstekingsremmend en beschermt de gewrichten. De geneeskrachtige eigenschappen ervan worden al in de 16e eeuw beschreven. Kurkuma wordt al duizenden jaren gebruikt in Azië vanwege de ontstekingsremmende en oxidatieremmende eigenschappen. Harpagophytum, dat harpagosides bevat met ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen, wordt gebruikt bij acute of chronische ontstekingen van bot- en gewrichtsaandoeningen.
Bronnen :
- Jacques Fleurantin (2013) Du bon usage des plantes qui soignent. Editions Ouest-France.
- Eric Lorrain (2019) Grand Manuel de phytothérapie. Editions Dunod.
- Jean-Pierre Théallet (2016) Le guide familial des plantes qui soignent. Editions Albin Michel.
- Documentatie van het Europees instituut voor plantaardige stoffen: ‘Les plantes médicinales 2016-2017’.
- « Cystite aiguë simple, à risque de complication ou récidivante, de la femme » HAS 2016.